بازشناسی شخصیت و رفتار اجتماعی «قُصّاص»

author

یحیی میرحسینی استادیار دانشگاه آیت اللّه حائری میبد، گروه علوم قرآن و حدیث، میبد، ایران

Abstract:

قُصّاص (جمعِ قاصّ)، یکی از گروه‌های کمتر شناخته اما قدرتمند و پرنفوذ در دوره اسلامی بودند که یادکرد آنها را می‌توان در کتب تاریخی و مباحث مرتبط با رجال و تراجم، در کنار دیگر گروه‌ها هم‌چون فقها، متکلمان و اهل حدیث مشاهده نمود. فعالیت‌های قصّاص که با نقد بسیاری از صحابه، تابعین و عالمان مسلمان مواجه شد پس از چند سده به محاق رفت. سؤالاتی که این نوشتار در پی یافتن پاسخ یا پاسخ‌هایی بدانهاست این است که چه ویژگی‌های شخصیتی و اجتماعی سبب می‌گشت یک فرد در شمار قصّاص قلمداد شود؟ آنان در دین‌داری چه ویژگی‌هایی داشتند؟ و در تبلیغ و ترویج دین چه رویکردهایی در پیش گرفته بودند؟ در این مقاله که از روش توصیفی ـ تحلیلی بهره گرفته شده، از ویژگیهای اساسی و برجسته قصّاص مانند جذب مخاطبان بیشتر از میان توده مردم، توجه به سلایق عوام، درازهگویی، تحریک عواطف و رواشماری دخل و تصرف در آموزههای دینی بحث شده است.

Upgrade to premium to download articles

Already have an account?login

similar resources

بازشناسی ابعاد تمثیلی شخصیت پیر طریقت

پیمودن وادی‌های سخت وهولناک طریقت، بدون تمسک به وجود وارسته‌ی پیر و مراد مقدور نیست. لزوم حضور معنوی پیر در سیرو سلوک مریدان، از جمله‌ی موضوعات مهم و دامنه داری است که بیشتر به صورت تمثیلی و نمادین در کانون توجه صوفیه قرار گرفته است. به جز شمار اندکی از متصوّفه چون اویسیان که به مجذوبان، نامبردار بودند و کشف و شهود و راهیابی به حقیقت را تنها از طریق مراقبه و زدودن شوائب از لوح ضمیرخویش، میسر می‌...

full text

بازشناسی شخصیت رجالی «حنش بن معتمر»

با این که حنش بن معتمر در سلسله سند چندین روایت از روایات شیعه حضور دارد، اما اطلاعات چندانی در بارۀ این راوی در منابع رجالی شیعه وجود ندارد. در منابع رجالی اهل سنت نیز اظهار نظرهای متناقضی در بارۀ وثاقت یا ضعف این راوی صورت گرفته است. در منابع شیعه و اهل سنت، چهارده روایت از طریق حنش بن معتمر در مسائل اعتقادی، اخلاقی و فقهی وارده شده که مضمون غالب آنها، اثبات برتری و تفضیل حضرت علی7 نسبت به...

full text

بازشناسی شخصیت رجالی «حنش بن معتمر»

full text

قصاص و دیة زن

full text

قصاص کلامی

دشنام و ناسزاگویی از گناهان کبیره بوده و از نظر عقلی و اخلاقی نیز قبیح به شمار می آید. با وجود این، برخی از فقها در مواردی حکم به جواز ناسزاگویی کرده و ادله‌ای را از کتاب و سنت برای این سخن خود ذکر نموده‌اند. از جمله‌ی این موارد ناسزاگویی در مقام تلافی است که از آن به عنوان قصاص کلامی،یا دشنام تلافی‌جویانه یاد شده است. در این جستار دلالت آیاتی که برای اثبات جواز تقاص کلامی مورد استناد قرار گرفت...

full text

بازشناسی فرایندهای اجتماعی تأثیرگذار بر ذائقة موسیقایی

این پژوهش برای دستیابی به الگوهای مصرف موسیقی دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد و عوامل اجتماعی مؤثر بر ذائقة موسیقایی آنان صورت گرفته است. دربارة ارتباط میان توزیع اجتماعی ذائقه‌های مصرف فرهنگی و تمایزات طبقاتی دو نظریة شاخص وجود دارد. در یک سو، پیروان بوردیو که معتقدند طبقات اجتماعی بالا،‌ ذائقة موسیقایی بالا دارند و افراد طبقات اقتصادی و اجتماعی پایین به ژانرهای کم‌منزلت گوش می‌دهند. در سوی دیگر...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}

Journal title

تاریخ و تمدن اسلامی

volume 11 issue 2(پیاپی 22 پاییز و زمستان 1394)

pages 3- 35

publication date 2016-03-10

unfollow

{@ msg @}

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Keywords

قُصّاص قصّه واعظان و قصّاص

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com